Về khái niệm chung:
– Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. (Khoản 11 Điều 3 Luật đất đai năm 2013)
– Đất hành lang an toàn giao thông đường bộ là loại đất phục vụ cho nhu cầu chung của toàn thể cộng đồng cũng như lợi ích phát triển kinh tế của xã hội, là phần đất bao bọc hai bên của đường bộ tạo ra quá trình lưu thông an toàn cho các phương tiện, được tính từ mép ngoài của đường bộ trải dài ra hai bên.
Vấn đề bồi thường khi thu hồi đất hành lang an toàn giao thông:
Nhà nước có thể thu hồi đất vì những mục đích khác nhau như: quốc phòng, an ninh; để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; thu hồi đất do có vi phạm pháp luật về đất đai; thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người. (Khoản 1 Điều 16 Luật Đất đai năm 2013)
Trong đó, việc thu hồi đất hành lang an toàn giao thông đường bộ là thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế – xã hội và lợi ích của quốc gia, công cộng được thực hiện theo Điều 62 của Luật Đất đai năm 2013, trong các trường hợp sau:
Thứ nhất, thực hiện các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư mà phải tiến hành thu hồi.
Thứ hai, thực hiện các dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và quyết định đầu tư mà phải tiến hành thu hồi, bao gồm: dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế; dự án xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương; dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước,…
Thứ ba, thực hiện các dự án do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận mà phải thu hồi đất, bao gồm: dự án xây dựng trụ sở cơ quan tổ chức, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kĩ thuật của địa phương, dự án công trình phục vụ sinh hoạt chung của cộng đồng dân cư; dự án xây dựng khu dô thị mới, khu dân cư nông thông mới;…
– Và người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 Luật Đất đai 2013 thì được bồi thường. Như vậy đất hành lang giao thông đường bộ thu hồi vẫn được bồi thường nếu đáp ứng được các điều kiện về bồi thường của pháp luật tại Điều 75 Luật đất đai năm 2013, như sau:
- Đất hành lang an toàn giao thông không nằm trong trường hợp thuê đất qua hình thức trả tiền thuê đất hàng năm;
- Đất hành lang an toàn giao thông khi bị thu hồi có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp hoặc có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật nhưng chưa được cấp.
– Ngoài ra, Luật Đất đai còn quy định những trường hợp Nhà nước thu hồi đất mà không phải bồi thường về đất và trường hợp thu hồi đất không phải bồi thường tài sản gắn liền với đất, như sau:
+ Những trường hợp không được nhà nước bồi thường về đất ( Điều 82 Luật đất đai năm 2013):
- Trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường về chi phí đầu tư vào đất còn lại.
- Đất được Nhà nước giao để quản lý;
- Đất thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai hoặc trường hợp thu hồi do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật.
- Người sử dụng đất không đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
+ Trường hợp nhà nước thu hồi nhưng không bồi thường tài sản gắn liền với đất (Điều 92 Luật Đất đai năm 2023):
- Đất thu hồi do vi phạm pháp luật đất đai khi sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm
- Đất thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai khi người sử dụng đất cố ý hủy hoại đất.
- Đất thu hồi là đất không được chuyển nhượng, tặng cho theo quy định của Luật mà nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho
- Đất thu hồi là đất nhà nước giao để quản lý mà để bị lấn, chiếm
- Đất thu hồi là đất không được chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai mà người sử dụng đất do thiếu trách nhiệm để bị lấn, chiếm
- Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.
- Đất thu hồi là trường hợp cá nhân sử dụng đất chết mà không có người thừa kế;
- Đất thu hồi là đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn;
- Tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập từ sau khi có thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và công trình xây dựng khác không còn sử dụng.
Như vậy, đất hành lang an toàn giao thông đường bộ nếu đáp ứng đủ điều kiện được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất và không thuộc những trường hợp không được bồi thường như trên thì khi nhà nước thu hồi đất hành lang an toàn giao thông sẽ bồi thường về đất như các loại đất khác.
Quý khách có nhu cầu tư vấn thêm về vấn đề trên hãy nhấc máy gọi ngay cho luật sư chúng tôi.
Điện thoại: Ls.Nam: 0912 644 279 – Ls.Thanh: 0988 619 649.
Email: luatsulenam@gmail.com; phamthanhlu05@gmail.com
Hoặc có thể liên hệ trực tiếp tại địa chỉ:
Văn phòng luật sư Nam Sài Gòn – Chi nhánh Thuận An, Bình Dương: số 5B, Nguyễn Văn Tiết, khu phố Bình Hoà, phường Lái Thiêu, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.
Văn phòng luật sư Nam Sài Gòn – Chi nhánh Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh: E8/24 Nguyễn Hữu Trí, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh. Luật sư Thương – 0937 323 866.
